Τρία πράγματα χρειάζεται να έχουν εκείνοι που σκοπεύουν να ασκήσουν τις ανώτερες εξουσίες: κατά πρώτον αγάπη προς το υπάρχον πολίτευμα, έπειτα μέγιστη ικανότητα στην εκτέλεση των κυβερνητικών καθηκόντων, τρίτον αρετή και δικαιοσύνη την ανάλογη προς το εκάστοτε πολίτευμα. Διότι αφού το δίκαιο δεν είναι το ίδιο σε όλα τα πολιτεύματα, αναγκαστικά διαφέρει και η δικαιοσύνη.
Υπάρχει ωστόσο ζήτημα, όταν δεν συμβαίνουν όλα αυτά γύρω από το ίδιο πρόσωπο, πώς πρέπει να γίνει η εκλογή. Π.χ. αν κανείς θα είναι μεν ικανός στρατηγός, αλλά κακοήθης και δίχως να τρέφει φιλικά αισθήματα προς το πολίτευμα, ένας άλλος δίκαιος και φιλικός προς το πολίτευμα, πώς πρέπει να κάνουμε την εκλογή;
Δύο πράγματα πρέπει να κοιτάμε
Φαίνεται δε πως πρέπει να κοιτάμε δύο πράγματα: τίνος περισσότερο μετέχουν όλοι και τίνος λιγότερο. Γι’ αυτό στο αξίωμα του στρατηγού πρέπει να κοιτάμε περισσότερο στην εμπειρία παρά στην αρετή (διότι στη στρατηγική ικανότητα μετέχουν λιγότερο, ενώ στη χρηστότητα περισσότερο), αντίθετα στην επιτήρηση και τη διαχείριση των οικονομικών τα αντίθετα (διότι χρειάζεται περισσότερη αρετή απ’ όση έχουν οι πολλοί, ενώ ή σχετική επιστήμη είναι κοινή σε όλους).
Θα απορούσε κανείς και για το εξής: αν υπάρχει ικανότητα και φιλική στάση προς το πολίτευμα, τι χρειάζεται η αρετή; Αφού αυτά τα δύο θα αρκούν για να πράξουν ό,τι συμφέρει το πολίτευμα. Ή μήπως ότι ενδέχεται αυτοί που έχουν αυτά τα δύο να είναι ακρατείς, ώστε όπως ακριβώς δεν εξυπηρετούν και τα δικά τους συμφέροντα, αν και τα γνωρίζουν και αγαπούν τους εαυτούς τους, τίποτε δεν εμποδίζει και προς το κοινό συμφέρον να είναι το ίδιο μερικοί.
Βιβλιογραφία: Αριστοτέλους Πολιτικά (1309a.33)
Μετάφραση – επιμέλεια κειμένου: Κότσαλης Γεώργιος
