Έστω Α να θέλεις κάποια και Δ να μπορείς να συνευρεθείς μαζί της, τα οποία είναι αμφότερα αιρετά, Β και Γ τα αντικείμενα αυτών, δηλαδή να μην τη θέλεις και να μην μπορείς να συνευρεθείς μαζί της αντίστοιχα. Εάν το Α είναι περισσότερο αιρετό του Δ, τότε και το Β θα είναι περισσότερο αποφευκτό του Γ, καθώς το Β αντίκειται στο Α ως εναντίον του, και ομοίως το Γ στο Δ.
Αν λοιπόν στο Α, το περισσότερο αιρετό, προσθέσουμε το Γ, το λιγότερο αποφευκτό (λιγότερο αποφευκτό, διότι το Δ είπαμε πως είναι λιγότερο αιρετό του Α), και στο Δ, το λιγότερο αιρετό, το Β, το περισσότερο αποφευκτό, τότε το Α και το Γ θα είναι περισσότερο αιρετό του Β και του Δ, καθώς το περισσότερο αιρετό και το λιγότερο αποφευκτό αναμφισβήτητα είναι προτιμότερα από το περισσότερο αποφευκτό και το λιγότερο αιρετό.
Το γιατί το Α, το να θέλεις κάποια, είναι περισσότερο αιρετό του Δ, του να μπορείς να συνευρεθείς μαζί της, φαίνεται από τα εξής: Το να θέλεις ή να μη θέλεις κάποια αναφέρεται στην προαίρεση, ενώ το μπορώ ή δεν μπορώ στην πράξη· και η προαίρεση είναι αρχή και αιτία της πράξεως. Διότι αν δεν θέλεις κάποια, δεν μπορείς και να συνευρεθείς μαζί της, ενώ αν δεν μπορείς, δεν σημαίνει απαραίτητα πως δεν τη θέλεις, καθώς είναι δυνατόν να τη θέλεις αλλά δι’ άλλη αιτία να μην μπορείς. Αλλά και το μπορώ να συνευρεθώ άνευ του θέλω αυτήν το λυπηρώς και κακώς πράττειν σημαίνει (διότι το απροαιρέτως ακουσίως, το ακουσίως βιαίως, το βιαίως λυπηρώς), και προτιμότερο το μη πράττειν του κακώς πράττειν.
Είναι λοιπόν προτιμότερο να θέλεις κάποια ακόμη κι αν δεν μπορείς να συνευρεθείς μαζί της, παρά να μην τη θέλεις και να μπορείς.
Σύνταξη κειμένου: Κότσαλης Γεώργιος
