Τα πειστικά μέσα ενός ρητορικού λόγου είναι τριών ειδών. Ένα μέρος βρίσκεται στο ήθος του ομιλητή, ένα άλλο στο να διαθέτει τον ακροατή αναλόγως, και ένα τρίτο στον ίδιο τον λόγο, με το να αποδεικνύει ή να φαίνεται πως αποδεικνύει κάτι.
Με το ήθος λοιπόν, όταν ο λόγος λεχθεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να καθιστά τον ομιλητή αξιόπιστο· διότι πιστεύουμε περισσότερο και ταχύτερα τους έντιμους, γενικώς σε όλα τα θέματα, όπου όμως δεν είμαστε σίγουροι αλλά έχουμε αμφιβολία, η εμπιστοσύνη μας είναι απόλυτη.
Οφείλει δε και τούτο να συμβαίνει από τον λόγο και όχι από την εκ των προτέρων ιδέα που έχουμε για τον ομιλητή. Διότι το πράγμα δεν έχει έτσι, όπως κάνουν μερικοί συγγραφείς εγχειριδίων ρητορικής, που δεν περιέλαβαν στην τέχνη και την εντιμότητα του ομιλητή, ότι δήθεν δεν συμβάλλει καθόλου προς την πειθώ, αλλά σχεδόν, θα λέγαμε, το ήθος του ομιλητή παίζει τον πιο κύριο ρόλο.
Μέσω των ακροατών, όταν αυτοί επηρεαστούν συναισθηματικά από τον λόγο· αφού δεν κρίνουμε το ίδιο, όταν λυπόμαστε και χαιρόμαστε ή όταν αγαπάμε και μισούμε, καθώς, όπως είπαμε, στις μέρες μας εκείνοι που ασχολούνται με τη ρητορική επιχειρούν μόνο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Τέλος έχουμε πειθώ από τον ίδιο τον λόγο, όταν δείξουμε με πιθανή επιχειρηματολογία αναφορικά με την κάθε περίπτωση ότι τα λεγόμενά μας είναι αληθή ή αληθοφανή.
Βιβλιογραφία: Αριστοτέλους Τέχνη Ρητορική (1356a.1 έως 1356a.20)
Απόδοση κειμένου: Κότσαλης Γεώργιος
