Σε τι διαφέρει ο κολασμός από την τιμωρία

Ο μεν κολασμός χάριν του πάσχοντος (εκείνου που τον υφίσταται) είναι, ενώ η τιμωρία χάριν του ποιούντος (εκείνου που την επιβάλλει).

Διότι λέγεται ο κολασμός επί του πάσχοντος, καθώς εμποδίζει την άλογη ορμή του, ενώ η τιμωρία επί του ποιούντος, για να ικανοποιηθεί. Διότι γι’ αυτό τιμωρεί, για να εκπληρώσει την όρεξη που είχε να αντιλυπήσει αυτόν που τον εξόργισε, η δε οργή είναι επιθυμία μετά λύπης για τιμωρία φανερή δια φαινομένη ολιγωρία των σχετικώς με αυτόν ή των δικών του μη αρμόζουσα.

Δια τούτο ο πατέρας και ο διδάσκαλος κατά το πλείστον κολάζει, ενώ ο άρχοντας και ο νόμος τιμωρεί.

Ἡ μὲν κόλασις τοῦ πάσχοντος ἕνεκά ἐστιν, ἡ δὲ τιμωρία τοῦ ποιοῦντος.

Λέγεται γὰρ ἡ μὲν κόλασις ἐπὶ τοῦ πάσχοντος ὡς κωλύουσα τὴν ἄλογον ὁρμὴν αὐτοῦ, ἡ δὲ τιμωρία ἐπὶ τοῦ ποιοῦντος, ἵνα ἀποπληρωθῇ· διὰ τοῦτο γὰρ τιμωρεῖ, ἵνα πληρώσῃ ἣν εἶχεν ὄρεξιν τοῦ ἀντιλυπῆσαι τὸν ὀργίσαντα αὐτόν, ἡ δὲ ὁργὴ ὄρεξίς ἐστιν μετὰ λύπης τιμωρίας φαινομένης διὰ φαινομένην ὀλιγωρίαν τῶν εἰς αὐτὸν ἢ τῶν αὐτοῦ μὴ προσήκουσαν.

Διὸ ὅ τε πατὴρ καὶ ὁ διδάσκαλος τὸ πλέον κολάζει, ὁ δὲ ἄρχων καὶ ὁ νόμος τιμωρεῖ.

Κότσαλη Γεωργίου ὑπόμνησις ἐν τῷ 1369b12 τῆς ῥητορικῆς.