Είναι δε η σύνεση (η δύναμη του να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί κανείς καλώς) και η ασυνεσία (η έλλειψη κατανοήσεως ή αντιλήψεως), από τις οποίες ονομάζουμε τους συνετούς και τους ασύνετους, ούτε εντελώς το ίδιο με την επιστημονική γνώση ή τη γνώμη (αφού όλοι θα ήταν συνετοί), ούτε κάποια από τις κατά μέρος επιστήμες, όπως η ιατρική σχετικά με τα υγιεινά ή η γεωμετρία σχετικά με τα μεγέθη· αφού η σύνεση δεν έχει να κάνει ούτε με τα αΐδια και αμετάβλητα ούτε με οτιδήποτε που γίνεται, αλλά με όσα θα προβληματιζόταν κανείς και θα συλλογιζόταν.
Γι’ αυτό και η σύνεση αναφέρεται στα ίδια με τη φρόνηση πράγματα, δεν είναι όμως το ίδιο με αυτήν. Γιατί η φρόνηση είναι επιτακτική· σκοπός της είναι τι πρέπει να πράξουμε και τι όχι, ενώ η σύνεση είναι μόνο κριτική, καθώς η σύνεση και η ευσυνεσία είναι έννοιες ταυτόσημες (διότι ο συνετός καλώς εννοεί), το ίδιο ο συνετός και ο ευσύνετος.
Αλλά ούτε η κατοχή της φρονήσεως ούτε η απόκτησή της ταυτίζεται με τη σύνεση, αλλά όπως η μάθηση λέγεται κατανόηση, όταν γίνεται χρήση της επιστημονικής γνώσεως, έτσι και με τη σύνεση, όταν γίνεται χρήση της γνώμης για να κρίνουμε εκείνα που κάποιος άλλος λέει και αφορά πράγματα με τα οποία σχετίζεται η φρόνηση, και να τα κρίνουμε καλώς, κατανοούμε. (Διότι το ευ και το καλώς είναι το ίδιο).
Και από εδώ έχει λάβει το όνομα η σύνεση, από την οποία ονομαζόμαστε ευσύνετοι, δηλαδή από την εμπλοκή του ονόματος στη μάθηση· αφού πολλές φορές λέμε το «μαθαίνω» «κατανοώ».
Βιβλιογραφία: Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια (1142b.34 έως 1143a.18)
Απόδοση κειμένου: Κότσαλης Γεώργιος
