Πολλές φορές εθαύμασα τη δόξα των προγόνων μας, μα κατά πολύ περισσότερο την αρετή τους· διότι όπου οι άλλοι έφευγαν, εκείνοι έμεναν, όπου οι άλλοι έσπευδαν, εκείνοι μετά προσοχής (έσπευδαν).
Απ’ την άλλη, βλέπω κι εσάς να πράττετε τα αντίθετα, απειλούμενοι φοβάστε, χαριζόμενοι σπεύδετε. Και ασφαλώς δεν λέω να μη φοβάστε μήτε να λαμβάνετε, παρά μόνο τούτο: προτού να σπεύσεις δες μην τυχόν χάριν ανταλλάγματος έδωσαν, και προ της απειλής μάθε τι πρέπει να φοβάσαι και πότε.
Και αν είστε για κάτι υπερήφανοι, όχι επειδή φέρετε το όνομα των Ελλήνων, αλλά γιατί δι’ αυτών τις πράξεις τους. Γι’ αυτό και κοιτάτε όχι μόνο τι έπραξαν εκείνοι, αλλά και τι θα αφήσετε εσείς ως παρακαταθήκη. Διότι εσείς είστε, ενώ εκείνοι ήσαν.
Αληθινά όμως υπάρχει κάποια φουρνιά στα γένη των ανθρώπων όπως και με τους καρπούς της γης, και ενίοτε εάν είναι αγαθό το γένος, γίνονται για κάποιο διάστημα άνδρες εκλεκτοί, κι έπειτα πάλι πισωδρομεί· διότι εκτρέπονται τα ευφυή γένη σε ευτελή.
Αλλ’ όμως έχετε θάρρος· διότι θα είναι ο καιρός, που άνδρες αγαθοί θα ξαναγίνουν. Κι αν μη σιμά ακόμη, μη ραθυμείτε μήτε εγκαταλείπετε, αλλ’ εργαστείτε έργο σπουδαίο, να διατηρείτε ετούτη τη φλόγα, που κάποτε θα ανάψει φάρο λαμπρό.
Ποια είναι αυτή; Η αρχαία μάλιστα ημών γλώσσα· διότι ο λόγος είναι αρχή πράξεως και βέλτιστης πράξεως βέλτιστος λόγος (αρχή), βέλτιστος δε στη βέλτιστη γλώσσα.
Γι’ αυτό ακριβώς φυλάξατε ετούτον τον σπόρο, που σαν ποτ’ έλθει και πέσει, πάλι θα κάμει να φυτρώσουν άνδρες εκλεκτοί.
Συγγραφή, μετάφραση: Κότσαλης Γεώργιος
